Բժշկի ընդունարանում
«Տեսնելով մահը՝ մենք ավելի շատ ենք գնահատում և սիրում կյանքը, որի համար պայքարում ենք անվերապահորեն». Անատոլի Գնունի. Սալուտեմ ամսագիր №2
![«Տեսնելով մահը՝ մենք ավելի շատ ենք գնահատում և սիրում կյանքը, որի համար պայքարում ենք անվերապահորեն». Անատոլի Գնունի. Սալուտեմ ամսագիր №2 «Տեսնելով մահը՝ մենք ավելի շատ ենք գնահատում և սիրում կյանքը, որի համար պայքարում ենք անվերապահորեն». Անատոլի Գնունի. Սալուտեմ ամսագիր №2](up/article/big/file_59122_4837363.jpg)
Բժշկի առաքելությունը, նրա գերխնդիրը միշտ եղել և մնում է կյանքեր փրկելը։
Պատերազմի ժամանակ սակայն, սպիտակ բանակի ներկայացուցիչները, կյանքեր փրկելու իրենց առաքելությունն իրականացնելիս, իրենք էլ քայլում են կյանքի և մահվան սահմանագծով։
ՀՀ առողջապահության նախարարի անեսթեզիոլոգիայի և ինտենսիվ թերապիայի գծով խորհրդական, «Նաիրի» բժշկական կենտրոնի գործադիր տնօրեն Անատոլի Գնունու հետ խոսել ենք պատերազմի և իր մասնագիտական ուղու մասին։
- Ուրբաթ օրերին՝ աշխատանքային շաբաթվա վերջում, կարողանո՞ւմ եք կտրվել աշխատանքից, ինչպես բոլոր մյուսները, և զբաղվել առօրյա գործերով։
- Հազվադեպ: Ուրբաթը նույնպես ենթադրում է մասնագիտական հագեցած ու անկանխատեսելի օր: Բժիշկ-ռեանիմատոլոգները գործ ունեն այն հիվանդների հետ, որոնք գտնվում են ծայրահեղ ծանր վիճակում, և բժիշկը աշխատանքի վայրում պիտի լինի միշտ, երբ իր կարիքը կա:
- Պատերազմի օրերին ինչպե՞ս էր կազմակերպվում բուժօգնությունը ճակատում: Որքանո՞վ էր հաջողվում փրկել կյանքեր:
- «Էրեբունի» և «Նաիրի» բժշկական կենտրոնների բուժաշխատողների խմբի հետ, որի մեջ ընգրկված էին նաև իմ սաները` անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգները, առաջին օրվանից մեկնել ենք Արցախ: Հիմնականում զբաղվել եմ կազմակերպչական գործերով, սակայն բավականին հաճախ լինում էին իրավիճակներ, երբ վիրահատարանում, վերակենդանացման բաժանմունքում կամ ընդունարանում միջամտելու կարիք էր լինում: Հնարավորինս համագործակցում էի զինվորական հոսպիտալի հետ, որտեղ պարբերաբար մեկնում էի համայց կատարելու և խորհրդատվության նպատակով: Մեծ ուշադրություն էր դարձվում ծանր վիճակում գտնվող վիրավորների տարհանմանը, քանի որ շատերին տեղափոխում էինք արհեստական շնչառության և շարունակվող հակաշոկային թերապիայի պայմաններում: Վիրավորների կյանքերը փրկելու համար կարևոր նշանակություն ունի ճիշտ կազմակերպված շարունակական բուժօգնությունը` վիրավորում ստանալուց հետո յուրաքանչուր փուլում՝ սկսած առաջնագծում սանհրահանգիչների ճիշտ գործողություններից մինչև բազմապրոֆիլային հիվանդանոցներում իրականացված մասնագիտական բուժօգնությունը: Հարկ է նշել, որ վիրավորների կյանքը փրկելու համար կարևորագույն նշանակություն ուներ անհետաձգելի բուժօգնության կանոնների պահպանումը, որը կազմակերպվում էր առաջնագծում և ներառում էր հակաշոկային թերապիան ու ցավազրկումը, արյունահոսության առաջնային դադարեցումը, շնչուղիների անցանելիության ապահովումը, ոսկրային բեկորների իմոբիլիզացիան և մի շարք այլ կարևոր գործողություններ: Պարզ է, որ առաջնագծում հնարավոր չէր կատարել ախտորոշիչ և մեծածավալ վիրաբուժական գործողություններ, ուստի վիրավորներին տեղափոխում էին Ստեփանակերտ` հետագա մասնագիտացված բուժում ստանալու համար: Հիվանդանոցի ընդունարան մուտք գործելուց ամիջապես հետո կատարվում էր վիրավորների բժշկական տեսակավորումը, այսպես ասած՝ տրիաժը: Զուգահեռ կատարվում էին ախտորոշիչ գործողություններ` համակարգչային տոմոգրաֆիա, ուլտրաձայնային, ռենտգեն և լաբորատոր հետազոտություններ: Վիրահատարանները և վերակենդանացման բաժանմունքը լցվում էին ծանր վիրավորներով: Հաշվի առնելով վիրավորումների բազմաբեկորային բնույթը՝ կազմակերպվում էր բուժգործողությունների հերթականությունը: Հաճախ է պատահել, որ նույն վիրավորի կյանքը փրկելու համար պայքարել են տարբեր բժըշկական ոլորտների մասնագետներ` միկրովիրաբույժներ, նյարդավիրաբույժներ, ընդհանուր, թոքային և անոթային վիրաբույժներ, ուրոլոգներ, ոսկրաբաններ և այլն: Անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգների կողմից կատարվում էր անզգայացման ապահովումը, հակաշոկային թերապիան, արյան և արյան բաղադրամասերի փոխներարկումը, իսկ վերակենդանացման բաժնում շարունակվում էին ինտենսիվ թերապիայի լայնածավալ գործողությունները: Վիրավորների վիճակի հարաբերական կայունացումից հետո կազմակերպվում էր նրանց տարհանման գործընթացը, որն իրականացվում էր շտապօգնության մեքենաներով: Ծանր վիրավոր տեղափոխելուց առաջ ստուգվում էր ռեանիմոբիլի հագեցվածությունը, դեղորայքի, թթվածնային համակարգի և արհեստական շնչառության սարքի առկայությունը, հաշվի էին առնվում նաև տեղափոխող բժշկի փորձը և ունակությունները:
- Ինչպե՞ս դիմակայեց բժիշկը պատերազմում` կորոնավիրուսին։
- Միաժամանակ կորոնավարակի և պատերազմի պայմաններում աշխատելը բարդ էր։ Օդային տագնապի և գնդակոծությունների ժամանակ ստորգետնյա հիվանդանոցային հատվածում ապաստան էին գտնում վիրավորները, հիվանդանոցի և շտապօգնության բուժանձնակազմը, քաղաքացիական անձինք, լրագրողները, մի խոսքով, բոլոր այն մարդիկ, որոնք գտնվում էին հիվանդանոցի մատույցներում: Նման պայմաններում հնարավոր չէր լիարժեք ապահովել և պահպանել սանիտարա-հակահամաճարակային նորմերը: Բոլորը դա հասկանում էին, սակայն պայքարում էին վիրավորների կյանքը փրկելու համար` գրեթե անտեսելով սեփական առողջությունը և կյանքը վտանգող կորոնավարակն ու օդային տագնապը:
- Ինչո՞վ է տարբերվում ինտենսիվ թերապիայի մասնագետի աշխատանքը մյուս մասնագետների աշխատանքից:
- Ինտենսիվ թերապիայի և վերակենդանացման բաժանմունքում բժիշկ-ռեանիմատոլոգների կողմից իրականացվում են ստացիոնարում գտնվող կամ սրտի և շնչառության կանգով ընդունված հիվանդների սիրտ-թոքային վերակենդանացման, հակաշոկային գործողություններ, ծանր և ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվող վիրաբուժական ու սոմատիկ հիվանդների ինտենսիվ թերապիա և վերակենդանացման միջոցառումներ (օրգանիզմի կենսական կարևոր ֆունկցիաների պրոթեզավորում ու վերականգնում, արհեստական շնչառության կամ սրտի ռիթմավարի կիրառում) ծանր և ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվող հիվանդների մշտական շուրջօրյա հսկողություն ու խնամք, արհեստական շնչառության պայմաններում` ներհիվանդանոցային կամ միջհիվանդանոցային տեղափոխում:
- Էլի կընտրեի՞ք բժշկի մասնագիտությունը` տարիների հեռվից նայելով Ձեր անցած ուղուն:
- Այո, միանշանակ: Ես ինձ գտել եմ այս մասնագիտության մեջ, թեև բավականին բարդ մասնագիտություն եմ ընտրել: Բժիշկ-ռեանիմատոլոգի գործունեության ժամանակ, ցավոք, լինում են դեպքեր, որոնք ավարտվում են մահվան ելքով: Տեսնելով մահը՝ մենք ավելի ենք գնահատում և սիրում կյանքը, որի համար պայքարում ենք անվերապահորեն:
- Պատերազմի ընթացքում եղե՞լ է հումորային մի դրվագ, որը ոչ մի կերպ չեք մոռանա:
- Մի դրվագ մտաբերեցի։ Շտապօգնության մեքենայով բերեցին ֆրանսիացի լրագրողի, որին ուղեկցում էր ֆրանսերեն իմացող մի երիտասարդ: Այդպես էլ չիմացա, թե ով էր այդ երիտասարդը: Քանի որ տիրապետում եմ ֆրանսերենին, անմիջապես ֆրանսերեն սկսեցի հիվանդից անամնեզ հավաքել: Իսկ ֆրանսիացու կողքին կանգնած երիտասարդն ինձ համար լարված թարգմանում էր իմ ֆրանսերեն հարցերը հայերեն: Անշուշտ հուզմունքից էր։ Չէի կամենա, որ մեր երիտասարդները տեսնեին այն ամենը, ինչ որ տեսան այդ սարսափելի օրերին: Շատ կցանկանայի հանդիպել այդ երիտասարդին՝ նրա բարձր մարդկային վերաբերմունքին գնահատական տալու համար: Կցանկանայի նաև հանդիպել ֆրանսիացի լրագրողին ու պատմեի, թե ինչպես էր մեր ազգը աղոթում նրա ապաքինման համար:
- Ի՞նչ եք երազում: Ունե՞ք անկատար երազանք:
- Հայրական կողմից պապերս շուշեցի էին: Մեծ ցավ եմ ապրում` տեսնելով Շուշիի վրա ծածանվող հակառակորդի դրոշը։ Երազում եմ տեսնել նախկին Արցախը, քայլել Շուշիի փողոցներով, զմայլվել տեսարժան վայրերով, աննկարագրելի բնությունով: Սակայն իմ անկատար երազանքը նաև այն է, որ մեր բոլոր անմահացած հերոսները վերադառնային իրենց մայրերի մոտ…
- Մենք պատերազմում…
- Միշտ ասել եմ ու կասեմ, որ հայկական բանակը պարտություն չի կրել: Ո՛չ հայ զինվորը, ո՛չ հայ բժիշկը չեն պարտվել պատերազմում, մանավանդ զոհված տղերքը պարտություն չեն կրել: Հաղթել ենք ու չենք պարտվելու երբե՛ք:
«ՍԱԼՈՒՏԵՄ» առողջ ապրելակերպի ամսագիր
Պետական գրանցման համար․ 211․200․00969
[email protected]
+(374) 91 64 10 15
+(374) 98 79 15 15
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![«Պետք է պայքարել մարդու կյանքի համար՝ առանց ակնկալիքի»․ հարցազրույց մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյանի հետ «Պետք է պայքարել մարդու կյանքի համար՝ առանց ակնկալիքի»․ հարցազրույց մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյանի հետ](up/article/small/file_63598_7925109.jpg)
Ինչո՞ւ ընտրեցիք մաշկաբանի մասնագիտությունը:
2003 թվականինին, երբ ընդունվեցի մաշկաբանության և սեռավարակաբանության օրդինատուրա, դեռ չէի պատկերացնում...
![](images/calendar.png)
![Հիվանդը բժշկի մեջ պետք է ուժ, լույս և հույս տեսնի․ հարցազրույց Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի Դեղորայքային ուռուցքաբանության բաժանմունքի ղեկավար Նաիրա Ջանոյանի հետ Հիվանդը բժշկի մեջ պետք է ուժ, լույս և հույս տեսնի․ հարցազրույց Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի Դեղորայքային ուռուցքաբանության բաժանմունքի ղեկավար Նաիրա Ջանոյանի հետ](up/article/small/file_63136_2354621.jpg)
Ներկայում քիմիաթերապիայի դերը ուռուցքների բուժման գործընթացում։
Քիմիաթերապիան այսօր, ինչպես և շատ տարիներ առաջ, իր կարևոր և ուրույն դերն ունի ուռուցքաբանության մեջ...
![](images/calendar.png)
![Քաղցկեղի դեղորայքային բուժման ամենաօպտիմալ մեթոդներն են թիրախային եւ իմունաթերապիան. nairimed.com Քաղցկեղի դեղորայքային բուժման ամենաօպտիմալ մեթոդներն են թիրախային եւ իմունաթերապիան. nairimed.com](up/article/small/file_63113_8191275.jpg)
Այսօր քաղցկեղի դեղորայքային բուժման ամենաօպտիմալ մեթոդներն են թիրախային եւ իմունաթերապիան։ Երկուսն էլ ավանդական քիմիաթերապիայի հետ միասին հաջողությամբ կիրառվում են Նաիրի ԲԿ–ում...
![](images/calendar.png)
![«Արմենիա» ՀԲԿ արյան ծառայությունը. հարցազրույց Մարինե Թովմասյանի հետ. armeniamedicalcenter.am «Արմենիա» ՀԲԿ արյան ծառայությունը. հարցազրույց Մարինե Թովմասյանի հետ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_62927_3476849.jpg)
Խոսենք «Արմենիա» ՀԲԿ արյան ծառայության մասին:
Կենտրոնում կատարվում են արյան հետ կապված այն գործառույթները, որոնք իրականացվում են...
![](images/calendar.png)
![Ի՞նչ է փոխվել. 16 տարի անց հարցազրույց Արմեն Չարչյանի հետ` նույն հարցերով Ի՞նչ է փոխվել. 16 տարի անց հարցազրույց Արմեն Չարչյանի հետ` նույն հարցերով](up/article/small/file_62765_4254548.jpg)
Մեդ-Պրակտիկ թիմի կողմից որոշում կայացվեց 2007 թվականին հրապարակվող «Ֆարմացևտ պրակտիկ» պարբերականի շրջանակում պրոֆեսոր Արմեն Չարչյանին հարցազրույցի ժամանակ հնչած...
![](images/calendar.png)
![Կրծքագեղձի քաղցկեղ. erebunimed.com Կրծքագեղձի քաղցկեղ. erebunimed.com](up/article/small/file_62487_715937.jpg)
Երբ հետազոտել կրծքագեղձը, անհրաժեշտ է կատարել ամենամյա հետազոտություն, թե բժշկի դիմել, երբ արդեն կան գանգատներ: Թեման պարզաբանում է «Էրեբունի» ԲԿ մամոլոգիայի և կրծքագեղձի...
![](images/calendar.png)
![Ինչպես կանխարգելել կաթվածը. erebunimed.com Ինչպես կանխարգելել կաթվածը. erebunimed.com](up/article/small/file_62358_8605428.jpg)
Ինչպես նվազեցնել գլխուղեղի կաթվածի՝ ինսուլտի ռիսկը. խորհուրդ է տալիս «Էրեբունի» ԲԿ կաթվածի կենտրոնի նյարդաբան Լինա Զուբալովան...
![](images/calendar.png)
![Բնածին հիպոթիրեոզի և ֆենիլկետոնուրիայի սքրինինգային հետազոտություններ․ նեոնատոլոգ Աիդա Դանիելյան. morevmankan.am Բնածին հիպոթիրեոզի և ֆենիլկետոնուրիայի սքրինինգային հետազոտություններ․ նեոնատոլոգ Աիդա Դանիելյան. morevmankan.am](up/article/small/file_62324_1718288.jpg)
Ե՞րբ , ի՞նչ նպատակով են կատարվում բնածին հիպոթիրեոզի, ֆենիլկետոնուրիայի սքրինինգային հետազոտությունները...
![](images/calendar.png)
![Գանգուղեղային վնասվածքներ. նյարդավիրաբույժ Կսպոյան Արայիկ. armeniamedicalcenter.am Գանգուղեղային վնասվածքներ. նյարդավիրաբույժ Կսպոյան Արայիկ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_62223_5053708.jpg)
Գանգուղեղային վնասվածքների /ԳՈՒՎ/ պատճառները և դասակարգումը
Գանգուղեղային վնասվածքները կարող են առաջանալ տարբեր պատճառներով՝ ավտոպատահարների...
![](images/calendar.png)
![Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան. armeniamedicalcenter.am Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_62215_9291029.jpg)
Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. Նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան
Ինչպե՞ս կբնորոշեք միջողային սկավառակի ճողվածքը...
![](images/calendar.png)
![Կոնքազդրային հոդի սքրինինգ. նեոնատոլոգ Մարինա Զարգարյան. morevmankan.am Կոնքազդրային հոդի սքրինինգ. նեոնատոլոգ Մարինա Զարգարյան. morevmankan.am](up/article/small/file_62199_3599864.jpg)
Ի՞նչ է կոնքազդրային հոդի սքրինինգը
Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնում 2009 թ-ից սկսած կատարվում է...
![](images/calendar.png)
![Կոկորդի էնդոլարինգեալ վիրահատություններ․ քիթ-կոկորդ-ականջաբան Սոնա Մանուկյան. armeniamedicalcenter.am Կոկորդի էնդոլարինգեալ վիրահատություններ․ քիթ-կոկորդ-ականջաբան Սոնա Մանուկյան. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_62196_4714579.jpg)
Կոկորդի ախտահարումների առանձնահատկությունները
Ժամանակակից քիթ-կոկորդ-ականջաբանության խնդիրների շարքում կոկորդի ախտահարումներն ամենահաճախ հանդիպողներից ե...
![](images/calendar.png)
![Քթի պլաստիկ վիրահատություն. հաճախ տրվող հարցերին պատասխանում է Հայկ Ենոքյանը Քթի պլաստիկ վիրահատություն. հաճախ տրվող հարցերին պատասխանում է Հայկ Ենոքյանը](up/article/small/file_62106_5297130.jpg)
Քթի պլաստիկ վիրահատությունը` ռինոպլաստիկան, ըստ դիմա-ծնոտային և պլաստիկ վիրաբույժ, բժշկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Հայկ Ելոքյանի, մի ամբողջ փիլիսոփայություն է ու ներառում է և՛ ֆիզիկական...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն